Pablo de Tarsu

Pablo de Tarsu
apóstol 44 -
Vida
Nacimientu	Tarsus[1], circa 5[2]
Nacionalidá	Antigua Roma [3]
Residencia	Tarsus Xerusalén Damascu Antioquía del Orontes Salamina (es) Pafos (es) Antioquía de Pisidia Konya Listra (es) Derbe (es) Alejandría de Tróade (es) Filipos (es) Tesalónica Veroia Atenes Corintu Éfesu Mileto Tiro Acre Cesarea Marítima (es) Sidon Myra (es) Kaloi Limenes (en) Siracusa Roma
Muerte	Roma, 66[2] (60/61 años)
Causa de la muerte	decapitamientu[1]
Estudios
Llingües falaes	griegu antiguu hebréu Koiné llatín[4]
Alumnu de	Gamaliel (es)
Profesor de	Lidia de Tiatira (es)
Oficiu	escritor, teólogu, misioneru, relixosu, rabín, viaxeru, artesanu
Trabayos destacaos	Epístolas paulinas (es)
Influyencies	Gamaliel (es) y Xesús
Santoral
12 de xunetu, 10 de febreru, 25 de xineru y 18 de payares
Creencies
Relixón	Fariseos (es) [5] cristianismu[3]

Pablo de Tarsu, orixinalmente Saulo de Tarsu o Saulo Pablo,^[6][7] tamién llamáu san Pablo, nacíu ente los años 5 y 10 d. C.,^[8] en Tarsu de Cilicia (actual Turquía centru-meridional) y muertu martirizado sol gobiernu de Nerón ente los años 58 y 67 en Roma,^[9] ye conocíu como l'Apóstol de los xentiles, el Apóstol de les naciones, o a cencielles l'Apóstol, y constitúi una de les personalidaes señeras del cristianismu primitivu.^[10][11]

De los sos epístoles auténtiques surde que Pablo de Tarsu axuntó na so personalidá los sos raigaños xudíos, la gran influencia que sobre él tuvo la cultura helénica y la so reconocida interacción col Imperiu romanu que la so ciudadanía —nel dicir del llibru de los Fechos de los Apóstoles— exerció. Pablo nun camudó'l so nome al abrazar la fe en Xesucristu como Mesíes d'Israel y Salvador de los xentiles yá que, como tou romanu de la dómina, tenía un praenomen rellacionáu con una carauterística familiar (Saulo, el so nome xudíu, que etimológicamente significa 'invocáu', 'llamáu'), y un cognomen, l'únicu usáu nes sos epístoles (Paulus, el so nome romanu, que etimológicamente significa 'pequeñu' o 'pocu').^[12]

La so conocencia de la cultura helénica —falaba fluidamente tanto'l griegu como l'araméu— dexó-y predicar el Evanxeliu con exemplos y comparances comunes d'esta cultura polo que'l so mensaxe collechó un puestu ésitu en territoriu griegu. Pero esta carauterística tamién enzancó por momentos la exacta comprensión de les sos pallabres, una y bones Pablo recurrió n'ocasiones a nociones helenístiques alloñaes del xudaísmu ente qu'otres vegaes faló como un xudíu estrictu y observante de la Llei (1Corintios 9:19-21). D'ende que na Antigüedá dalgunes de les sos afirmaciones fueren calificaes como «τινα δυσνοητα» (treslliteráu, tina dysnoēta, que significa puntos 'difíciles d'entender'; 2Pedro 3:15-16) y qu'hasta güei s'amenen polémiques na interpretación de ciertos pasaxes y temes de les cartes paulines, como por casu la rellación ente xudíos y xentiles, ente gracia y Llei, etc. Per otra parte, ye claro que les sos epístoles fueron escritos d'ocasión, respuestes a situaciones concretes. Por ello l'analís exexéticu modernu, más qu'esperar de caúna d'elles una formulación sistemática del pensamientu del Apóstol, esamina les dificultaes y particularidaes qu'él presenta, analiza la so evolución y alderique sobre la so integridá.

Ensin pertenecer al círculu inicial de los Dolce Apóstoles, y percorriendo caminos jalonados d'incomprensiones y adversidaes (2Corintios 11:23-29), Pablo constituyir nel motor de construcción y espansión del cristianismu nel Imperiu romanu, por cuenta del so talentu, al so convencimientu y al so calter indiscutiblemente misioneru.^[13][14] El so pensamientu conformó'l llamáu cristianismu paulino, una de los cuatro corrientes básiques del cristianismu primitivu que terminaron per integrar el canon bíblicu.^[15]

De les llamaes epístoles paulines, la Epístola a los romanos, la Primer y la Segunda epístola a los corintios, la Epístola a los gálates, la Epístola a los filipenses, la Primer epístola a los tesalonicenses (probablemente la más antigua) y la Epístola a Filemón tienen en Pablo de Tarsu'l so autor práuticamente indiscutido. Elles son, xunto col llibru de los Fechos de los Apóstoles, les fontes primaries independientes que'l so refechu estudiu científicu-lliterariu dexó afitar delles feches de la so vida, establecer una cronoloxía relativamente precisa de la so actividá, y una semblanza bastante acabada de la so apasionada personalidá. Los sos escritos, de los que nos llegaron copies tan antigües como'l papiru ${\displaystyle {\mathfrak {P}}}$⁴⁶ datáu de los años 175-225, fueron aceptaos unánimemente por toles Ilesies cristianes. La so figura, acomuñada col cume de la mística esperimental cristiana, resultó inspiradora n'artes tan diverses como l'arquiteutura, la escultura, la pintura, la lliteratura, y la cinematografía y ye pal cristianismu, yá dende los sos primeros tiempos, una fonte ineludible de doctrina y d'espiritualidá.^[16]

1. ↑ ^{1,0 1,1} URL de la referencia: https://brewiarz.pl/czytelnia/swieci/06-29.php3. Llingua de la obra o nome: polacu. Data de consulta: 5 febreru 2023.
2. ↑ ^{2,0 2,1} Identificador LNB: 000077230. Data de consulta: avientu 2020.
3. ↑ ^{3,0 3,1} Afirmao en: Fechos de los Apóstoles. Llingua de la obra o nome: griegu antiguu.
4. ↑ Identificador CONOR.SI: 130544227. Afirmao en: CONOR.SI.
5. ↑ Afirmao en: Fechos de los Apóstoles. Capítulo: 9. Sección, versículu o párrafu: 1-19. Llingua de la obra o nome: griegu antiguu.
6. ↑ Becker, 2007, p. 55: «…solíen llevar […] un segundu nome…»
7. ↑ Brown, 2002, p. 558: «Los xudíos d'esta dómina, especialmente na Diáspora (esto ye, fora de Palestina), teníen dos nomes, unu griegu o romanu, y otru semíticu».
8. ↑ Escuela bíblica de Xerusalén (1976). Biblia de Xerusalén, p. 1803.
9. ↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes Fernández
10. ↑ Brown, 2002, p. 557: «Xunto con Xesús, Pablo foi'l personaxe más influyente na historia de la cristiandá».
11. ↑ Vidal García (2007). Pablo. De Tarsu a Roma, p. 11: «Obviamente, esa presencia de Pablo nel cristianismu de los oríxenes nun foi la d'un simple testigu, sinón la d'un actor cualificáu y, en dellos aspeutos, únicu».
12. ↑ Fabris, 1999
13. ↑ Bornkamm, 2002, p. 89: «Pablo pasa por ser precisamente l'apóstol de les naciones. De nengún otru misioneru del cristianismu primitivu llegó hasta nós qu'apuntara tan lloñe y que se propunxera llevar l'evanxeliu hasta les llendes del mundu entós conocíu».
14. ↑ Fitzmyer, 1972, p. 570: «Primero de too yera un apóstol, un misioneru, un predicador. Les sos cartes diben dirixíes a distintes comunidaes y persones con mires de llevar alantre la so designio d'edificar la Ilesia. Sirvir del xéneru epistolar como d'un mediu pa espublizar la so conocencia del mensaxe cristianu y, sobremanera, con vistes a aplicalo a los problemes concretos surdíos naquelles zones que nun podía visitar personalmente. Estos problemes sirvíenlu frecuentemente como puntu d'arranque pa tratar de manera más amplia y trascendente les verdaes fundamentales de la fe y la conducta cristianes».
15. ↑ Theissen, 2002, pp. 300-309: «…cuatro corrientes básiques nel cristianismu primitivu». Les otres trés corrientes de pensamientu podríen esquematizarse escriturísticamente en: (1) el xudeo-cristianismu, representáu polos escritos derivaos de les postures de Santiago'l Xustu y de Simón Pedro; (2) el complexu cristianismu sinópticu (que toma dende'l xudeo-cristianismu del Evanxeliu de Matéu hasta'l paganu-cristianismu del Evanxeliu de Lucas y de los Fechos de los Apóstoles), y (3) el cristianismu joánico.
16. ↑ Brown, 2002, p. 557: «Esta amplitú (de la so influencia), xunto cola fondura del so pensamientu y la pasión del so compromisu, supunxeron que — desque les sos cartes aportaron a parte del NT — nun hubiera cristianu al que nun afectara lo qu'esti personaxe escribió. Yá conozan bien o mal a Pablo, tolos cristianos son fíos d'él na fe al traviés de lo que se-yos enseñó sobre la doctrina y la piedá».